Freya Saeys diende voor het zomerreces een conceptnota in het Vlaams Parlement over “nudging” in. “Nudging is een wetenschappelijk onderbouwde manier om mensen te helpen om onder andere gezonde keuzes te maken. De overheid zou met nudging een antwoord kunnen bieden aan nieuwe maatschappelijke uitdagingen, zoals het toenemend overgewicht, de schuldenproblematiek of energieconsumptie”, zegt Freya. Vandaag in de commissie welzijn besliste men over de partijgrenzen heen om hoorzittingen te organiseren over deze thematiek.
Vlaams Volksvertegenwoordiger Freya Saeys diende voor het zomerreces een conceptnota in het Vlaams Parlement over “nudging” in. “Nudging is een wetenschappelijk onderbouwde manier om mensen te helpen om onder andere gezonde keuzes te maken. De overheid zou met nudging een antwoord kunnen bieden aan nieuwe maatschappelijke uitdagingen, zoals het toenemend overgewicht, de schuldenproblematiek of energieconsumptie,” zegt Freya.
Freya: “De overheid wordt steeds vaker geconfronteerd met problemen waarin de optelsom van individuele gedragingen en keuzes een belangrijke rol spelen. Denken we maar aan obesitas, energieverbruik en schuldenproblematiek. De Vlaamse overheid doet dan ook reeds de nodige moeite om mensen op deze gebieden tot verantwoordelijke keuzes te bewegen.”
Om te voorkomen dat veel mensen hierdoor in de problemen komen, is het belangrijk dat de overheid in haar beleid uitgaat van reële veronderstellingen over hoe mensen keuzes maken en wat ze op dit gebied aankunnen. In tijden van besparingen is kennis over wat werkt nog belangrijker voor een goede besteding van overheidsmiddelen.
Hoever mag overheid aan gedragsbeïnvloeding doen?
“Vanuit wetenschappelijke disciplines als psychologie en de gedragseconomie is steeds meer kennis over gedragsbeïnvloeding beschikbaar,” zegt Freya. “Bedrijven en maatschappelijke organisaties maken hiervan al veelvuldig gebruik. De vraag dient gesteld te worden in hoeverre de overheid hiertoe kan en mag overgaan.”
In het buitenland woedt de discussie over deze nieuwe vorm van sturing, die vaak wordt aangeduid als nudging, reeds enkele jaren. Nudging staat voor het formuleren van wetenschappelijk gefundeerde standaardkeuzen waardoor mensen een gezonde keuze kunnen maken zonder dat ze de vrijheid voor een andere optie verliezen. Nudging maakt zo de burger meer autonoom en stimuleert een democratisch debat dat zich toespitst op de essentiële keuzes die zich opdringen.
Hoorzittingen moeten het debat aanzwengelen
Met haar conceptnota wil Freya de discussie binnen Vlaanderen aanzwengelen. “En vanuit een liberaal uitgangspunt en mensbeeld staat de vraag centraal onder welke voorwaarden de overheid de autonomie van burgers met behulp van deze inzichten kan versterken”.
Daarbij gaat specifiek de aandacht uit naar de strategie van nudging. Aan de hand van enkele voorbeelden pleit Freya ervoor om een beslissingskader te ontwikkelen waarin de werking en waarden die men met nudging beoogt, worden geëxpliciteerd. “In de conceptnota denken we na hoe we nudging in de Vlaamse besluitvorming kunnen introduceren. Naast het vastleggen van randvoorwaarden voor het inzetten van nudges, hebben we nood aan de inbreng van gedragswetenschappers. We denken na dat we ook resultaten kunnen boeken met een raad die de Vlaamse overheid kan adviseren wanneer het inzetten van nudges zinvol en effectief is, die samen met de administratie en specialisten nudges kan ontwikkelen, introduceren en evalueren. Hoe die raad moet worden samengesteld, wat zijn precieze taken zijn, waar die precies gesitueerd moet worden zal mede het onderwerp worden van deze hoorzittingen”, besluit Freya.
Vandaag verklaarden de leden van de commissie welzijn zich unaniem akkoord voor het houden van hoorzittingen betreffende de introductie van nudging in Vlaanderen.
