Verschillende sectoren slaan alarm over het grote tekort aan arbeidskrachten. De bestaande structurele krapte in de zorg komt verder onder druk te staan door de forse personeelsuitval tijdens deze coronacrisis. Vlaams Parlementslid Freya Saeys (Open Vld): “Als we niet dringend in actie komen, kunnen we straks niet alle bewoners van onze woonzorgcentra meer verzorgen en moeten meer en meer ziekenhuisbedden ongebruikt blijven. Het huidige personeelstekort is trouwens een opportuniteit voor werkzoekenden. Nu onze zorg in brand staat, hebben ze nog weinig redenen om jobaanbiedingen te weigeren of een opleiding af te slaan.” Open Vld stelt daarom een spoedplan voor met maatregelen die op korte termijn een oplossing bieden voor de nijpende tekorten in de zorg. Dit plan wordt vandaag, 25 januari, in de commissie Welzijn behandeld.
Het plan van Open Vld-parlementslid Saeys pleit voor vijf dringende ingrepen, drie op Vlaams en twee op federaal niveau. Deze zorgen ervoor dat de werkdruk bij het zorgpersoneel verlicht en de zorgkwaliteit voor de bewoners verhoogt. Enkel zo kunnen de woonzorgcentra, ziekenhuizen, thuiszorg, enzovoorts de komende jaren blijven draaien.
Creatie van flexi-jobs in de zorg
Op korte termijn is de creatie van flexi-jobs in de zorg een eerste piste die we moeten overwegen. Concreet moeten zowel verpleegkundigen, zorgkundigen als niet-medisch geschoolde mensen enkele uren kunnen komen werken in een woonzorgcentrum. “De huidige regelgeving verbiedt echter flexi-jobs buiten de horecasector en de detailhandel”, verklaart Saeys. “Door een uitbreiding naar de zorgsector kunnen we meer mensen inzetten op drukke momenten. Daardoor vermindert de werkdruk van het zorgpersoneel en verhoogt de zorgkwaliteit van de bewoners.” Dit is een federale bevoegdheid. Saeys pleit ervoor om in overleg te gaan met de federale overheid om te onderzoeken of we een uitbreiding naar de zorg kunnen realiseren.
Een betere taakverdeling en -ontlasting
Verpleeg- en zorgkundigen in woonzorgcentra verrichten heel wat logistieke taken zoals tafels dekken en afruimen, mensen helpen bij het eten, mensen begeleiden bij een toiletbezoek, enzovoorts. Ook mensen zonder medische opleiding kunnen dergelijke zaken uitvoeren. Daarnaast moeten we onderzoeken hoe bepaalde taken die nu alleen door verpleegkundigen mogen worden uitgevoerd, kunnen worden doorgeschoven naar of gedelegeerd aan zorgkundigen. De regeling van de uitoefening van de gezondheidsberoepen is een federale bevoegdheid. De Vlaamse Regering zal bij dat niveau moeten aandringen op een herziening tijdens de huidige regeerperiode.
Benut het huidige potentieel aan verpleegkundigen
Meer zelfstandige verpleegkundigen
Eerder tijdens de coronapandemie, toen woonzorgcentra ook al kampten met een grote personeelsuitval, werd met de federale regering een regeling getroffen om zelfstandige verpleegkundigen te kunnen inzetten. Die piste kan permanent worden bewandeld. Dat betekent niet dat er geen verpleegkundigen meer vast in dienst zijn, maar wel dat de ingezette zelfstandige verpleegkundigen kunnen meetellen om de verpleegkundige norm te halen.
Meer verpleegkundigen terug naar de zorg
We moeten instrumenten ontwikkelen die het mogelijk maken om verpleegkundigen die vandaag niet in de zorg tewerkgesteld zijn, er opnieuw naartoe te leiden. Saeys: “Vandaag zijn er in België maar liefst 20.000 verpleegkundigen die niet in de zorg werken. Dat is een onwaarschijnlijk groot aantal.” Om hierop in te spelen trekt het federale zorgpersoneelsfonds 48 miljoen euro uit om via een opleiding de kennis van die verpleegkundigen bij te werken en hen toe te leiden naar de zelfstandige thuisverpleegkunde. Vlaanderen zou een vergelijkbare oefening kunnen maken, uitgebreid naar verzorgenden en zorgkundigen.
Meer flexibiliteit bij de aanwerving
Personeel voor reactivering breder inzetten
Personeel voor reactivering wordt blijkbaar niet ingezet in het weekend, omdat er in de subsidies geen extra middelen zijn opgenomen voor weekendprestaties. Dat moet aangepast worden. Daarnaast moeten de diplomavoorwaarden van personeel voor reactivering geschrapt worden. “Dit is een rem voor de werkgever om mensen te vinden”, stelt Saeys vast. “Werkgevers kunnen medewerkers een training ‘on the job’ laten volgen. Die opleiding kan later bevestigd worden door een certificaat uit te reiken.”
Ook moet Vlaanderen meer rechtszekerheid bieden aan ondersteunende niet-medische profielen in de wzc’s. Zij genieten nog onvoldoende juridische bescherming bij de ondersteuning van dagelijkse activiteiten zoals mensen eten geven, mensen begeleiden bij een toiletbezoek, enzovoorts. Zo verlichten we het werk van de verpleeg- en zorgkundigen, en garanderen we een kwaliteitsvolle zorg voor de bewoners.
Deeltijds werkenden naar een voltijdse job leiden
Op korte termijn moeten we deeltijds werkenden warm maken voor een voltijdse job. “In de sociale sector werkt 60,3 procent van de medewerkers deeltijds, terwijl dat voor de volledige arbeidsmarkt maar 34 procent is. Sommige zorgverleners kiezen daar expliciet voor, maar er zijn ook heel wat onvrijwillig deeltijds tewerkgestelden. Vooral bij de zorgkundigen in de ouderenzorg”, zegt Saeys.
Tot slot wil Vlaams volksvertegenwoordiger Freya Saeys inzetten op meer innovatie om efficiënter om te kunnen gaan met de inzet van personeelsleden.
https://docs.vlaamsparlement.be/pfile?id=1780077
