Met het hoopgevende nieuws van farmabedrijf Pfizer lijkt de vaccinatiestrategie nu echt uit de startblokken te kunnen schieten. Dat is een positief signaal, maar er zullen nog heel wat moeilijke keuzes gemaakt moeten worden. Freya Saeys, Vlaams Parlementslid voor Open Vld, vroeg zich tijdens de plenaire vergadering af waar de Vlaamse Regering staat in het uitwerken van haar vaccinatiestrategie. “Allereerst wordt de logistieke verdeling van deze (en andere) vaccins een huzarenstukje. Ten tweede moeten we ook rekening houden met de vaccinatietwijfel. En dat terwijl, bij een vaccin met 90% werkzaamheid, 80% van de bevolking gevaccineerd moet zijn om tot groepsimmuniteit te komen. Het is nu aan bevoegd minister Beke om op korte termijn knopen door te hakken. Pas dan staan we klaar wanneer de vaccinaties van start gaan”, zegt Freya Saeys.

Er kwam deze week hoopgevend nieuws. Farmabedrijf Pfizer kondigde in een persbericht aan dat haar vaccin tegen COVID-19 90% bescherming zou bieden. Daarop vernamen we dat de Europese Commissie haar contract met Pfizer heeft goedgekeurd, wat betekent dat zij 200 miljoen dosissen zal leveren, met een optie van 100 miljoen. Als België daarop intekent, zou dat voor ons land concreet betekenen dat we 3,85 miljoen Belgen zouden kunnen vaccineren. En laat dat nu net zijn waar de moeilijke keuzes om de hoek komen piepen.

Prioriteiten stellen

Vlaams Parlementslid Freya Saeys vraagt zich af wat het Vlaamse plan van aanpak is inzake haar vaccinatiestrategie. “Deze (en andere) vaccins gaan natuurlijk maar in stukken geleverd worden. We gaan niet iedereen onmiddellijk kunnen vaccineren. Scienscano zegt wel dat ongeveer rond maart 2021 de meeste Europese landen daarmee zouden starten. Er zullen prioriteiten gesteld moeten worden. Het advies van de Hoge Gezondheidsraad is zeer concreet: eerst en vooral gezondheidswerkers, ten tweede ouderen, en vervolgens mensen tussen de 45 en de 65 jaar met onderliggende aandoeningen. Dat lijkt evident, maar dat is het niet. Integendeel zelfs, dat zal een heel moeilijk traject zijn, want het gaat ook over ethische kwesties. Wie krijgt er prioriteit? Wie valt er bijvoorbeeld allemaal onder die gezondheidswerkers? Is dat ook het poetspersoneel in zorg en welzijn? Wat bijvoorbeeld met onze thuishulp? Die komen elke dag bij mensen over de vloer. Hoe gaan wij concreet onze kwetsbaren beschermen? Is dat door ouderen te vaccineren of gaan we eerder hun omgeving een vaccin geven omdat zij eigenlijk de verspreiders van het virus zijn en omdat we weten dat de immuniteit bij ouderen veel lager is bij de klassieke griepvaccinatie. Welke doelstellingen gaan we stellen: zo weinig mogelijk doden of zo weinig mogelijk verloren kwalitatieve levensjaren? Dat zijn allemaal zeer belangrijke vragen. Ik verwacht dat bevoegd minister Beke zo snel mogelijk de nodige keuzes maakt inzake prioriteitengroepen, want alles moet op punt staan vooraleer het concrete vaccinatieplan van start kan gaan’, zegt Freya Saeys.

Logistiek huzarenstuk

Ook de logistieke verdeling van de vaccins wordt een huzarenstukje. We hebben echter geen tijd te verliezen. “Als we effectief kunnen beginnen vaccineren in maart, moeten we spoedig werk maken van een strategie. We moeten kijken naar hoe een bepaald vaccin bewaard moet worden. Het vaccin van AstraZeneca en Johnson & Johnson vereist slechts koelkasttemperatuur, terwijl dit van Pfizer bijvoorbeeld -70 graden Celsius nodig heeft. Qua logistiek is dat dus niet bepaald eenvoudig”, aldus Freya Saeys. Daarnaast moeten we ook écht rekening houden met de vaccinatietwijfel die momenteel heerst. En dat terwijl, als een vaccin 90% werkzaamheid heeft, je al 80% van de bevolking zou moeten vaccineren om groepsimmuniteit te bereiken. “Als overheid moeten we op korte termijn antwoorden bieden op al deze vragen en die vaccinatiepuzzel leggen.”

Krachten bundelen

Vlaams minister van Welzijn Wouter Beke gaf in zijn antwoord gehoor aan de oproep van parlementslid Saeys: “Gisteren was er een interministeriële conferentie waar we meerdere uren met de verschillende ministers goed hebben overlegd. Daar is afgesproken dat we gezamenlijk en complementair een vaccinatiestrategie zullen uitwerken, tussen de deelstaten en de federale overheid. We moeten alle verschillende elementen en facetten goed met elkaar doorspreken en de krachten bundelen, en dit over de verschillende bevoegdheden heen.”