“Toen ik de vroedvrouw belde om te vragen hoe ik de borstvoeding moest afbouwen, bleef ze maar herhalen dat ik niet lang genoeg geprobeerd had.” Het schuldgevoel bij kersvers mama Klaartje Lecomte (28) is ondertussen verdwenen, nu ze Loïc (4 maanden) al drie maanden flesjes kan geven. Maar het wás er wel, toen ze de telefoon inhaakte. “Drieënhalve maand heb ik het geprobeerd”, vertelt ze. “Het ging al moeilijk van bij het begin. Loïc dronk slecht aan een kant, viel voortdurend in slaap en ik kreeg door een probleem met de productie een ontsteking. Elke keer weer – zeven, acht maal per dag, dus – waren we een uur bezig. Ook ’s nachts. Slopend was het. Toen ik door die ontsteking nog eens 39 graden koorts kreeg, hakte ik de knoop door. Ik ging er zelf onderdoor.”
Beschaamd of gefaald
Klaartje schrok van de reactie die de beslissing om te stoppen met borstvoeding teweegbracht. “De vroedvrouw was enorm negatief. Ze bleef er maar tegen ingaan. ‘Het is niet omdat je één slechte nacht hebt…’, klonk het. Ik moest haar echt overtuigen dat mijn besluit vaststond, wat ervoor zorgde dat ik met een slecht gevoel de telefoon neerlegde. Ook de week erop zei ze nog eens fijntjes ‘dat het toch wel jammer was’. Door haar reactie kreeg ik twijfels. Doe ik nu niets verkeerd voor mijn kindje? Neen, natuurlijk doe ik niets fout. Loïc heeft alles wat ie nodig heeft.”
Vlaams Parlementslid Freya Saeys, zelf arts, betreurt het schuldgevoel dat tal van moeders krijgen aangepraat omdat ze bewust voor het flesje kiezen, of omdat borstvoeding soms gewoon niet lukt. Ze vraagt aandacht voor ‘de andere kant’. “Er is een borstvoedingsmaffia die er z’n missie van maakt om alle baby’s ter wereld borstvoeding te laten drinken”, zegt ze in ‘De wereld vandaag’ op Radio 1. “Op sociale media delen mama’s hun ervaringen en ik trek mijn wenkbrauwen op als ik zie wat ze elkaar soms durven aan te doen. De mildheid voor elkaar is zeer ver zoek.”
“Uiteraard is borstvoeding enorm goed”, gaat Saeys verder. “Maar we moeten af van die vooroordelen. Soms is het praktisch niet makkelijk, bijvoorbeeld omdat zelfstandige vrouwen na vier weken terug gaan werken. Maar borstvoeding kan ook pijn doen, kloven veroorzaken en soms bijzonder vermoeiend zijn. Moeders bij wie het niet lukt, voelen zich beschaamd of gefaald. Dat kan toch niet? Elke mama wil het beste voor haar kind en allemaal zien we ze graag.”
Is flesjesmelk dan zo’n slecht idee? Uiteraard niet, zeggen experten. Alleen heeft borstvoeding wel een aantal punten voor op poedermelk. “Moedermelk is op maat gemaakt. Ze bevat antistoffen die van moeder op kind worden doorgegeven en het een natuurlijke bescherming meegeven”, zegt neonatoloog en lactatiedeskundige An Eerdekens (UZ Leuven). “Puur biologisch gezien is moedermelk dus de ideale melk.”
Emotionele context
“Borstvoeding en moedermelk zouden op lange termijn trouwens ook een positieve invloed hebben in functie van obesitas en diabetes, allergie en astma”, vult Isabelle Dehaene, hogerisicoverloskundige van het UZ Gent, aan. “Maar het is niet omdat je kind later diabetes krijgt, dat dat komt omdat de moeder geen borstvoeding gegeven heeft.” Soms lukt dat ook gewoon niet. Om medische redenen, bijvoorbeeld, of omdat een mama snel weer aan het werk wil, omdat ze pijn heeft, of omdat er in het verleden al een slechte ervaring was met borstvoeding. “Kiezen mama’s al dan niet bewust of noodgedwongen voor flesjesmelk, dan hebben wij daar geen oordeel over te vellen”, zegt Eerdekens. “We moeten hen wél correct informeren en begeleiden. Moedermelk wordt steevast in een emotionele context geplaatst, en daar moeten we van af.”
Ja, moedermelk is het allerbeste. Neen, poedermelk is niet slecht. Schuldig voelen is dus niet aan de orde, vinden experts. “Het is fout dat moeders zich moeten verantwoorden naar anderen toe”, zegt Dehaene nog. “Ze moeten het wel naar zichzelf toe doen. Je moet ervan uitgaan dat het zal lukken. Laat stoppen – of niet beginnen – met borstvoeding een beredeneerde en goed geïnformeerde keuze zijn. Spreek erover met degene die jouw zwangerschap begeleidt.”
