45 minuten. Zoveel tijd was er nodig om de bubbels buiten te keilen en meer persoonlijke contacten te omarmen. Of anders gezegd: om in ons land de deur weer op een kier te zetten voor het snel om zich heen grijpende Covid-monster. De veiligheidsraad liet de teugels vieren net op het moment dat er een halt nodig is. Goede intenties maar welke prijs zullen we ervoor betalen?
Bij gemiddeld zo’n 1.425 mensen per dag werd tussen 14 en 20 september het coronavirus vastgesteld. Dat is een stijging van 62 procent ten opzichte van de week voordien. We zitten intussen weer aan het besmettingsniveau van midden april. Destijds was in uw kot blijven bittere ernst en toch hoorden we op de recente nationale veiligheidsraad – verrassend genoeg- lichte versoepelingen en bleek er een grote rol weggelegd voor het gezond verstand.
Akkoord, het idee van de bubbels was lichtjes verbrand. Na maanden gedisciplineerd (de ene al wat beter dan de andere) onze sociale contacten te hebben gelimiteerd, snakte iedereen naar nabijheid van vrienden en familie. De nieuw geïntroduceerde ‘nauwe contacten’ klinken echter eerder als oude wijn in nieuwe zakken. Met één belangrijk verschil: het schept gevaarlijke mogelijkheden bij de mensen die minder fervent beroep doen op het gezond verstand.
Begrijp me niet verkeerd: ik ben erg blij dat er weer wat meer fysiek contact toegelaten is. Met de schrijnende situaties van eenzame ouderen en opgesloten jongeren in het achterhoofd, was wat meer menselijkheid zeker welkom. Maar ik zie ook de gevaarlijke keerzijde van de medaille. Voor sommigen zal dit een vrijgeleide zijn om gewoon je zin te doen. Het doel van de veiligheidsraad is zeer nobel, de gevolgen van sommige beslissingen zullen dat allerminst zijn. En intussen stijgen de cijfers.
Onduidelijkheid troef
Alles valt of staat met duidelijke communicatie en laat dat net datgene zijn dat te wensen over laat. Nu even eerlijk: wie begrijpt nog hoeveel mensen je mag zien, in welke omstandigheden, met of zonder masker, binnen of buiten? Het is een georkestreerde chaos. Gevolg? Vanaf nu zal iedereen de regels links laten liggen en zich gedragen volgens eigen goeddunken. En daar wringt het schoentje: meer macht voor het volk, maar ook meer verantwoordelijkheid. Alle twijfels zullen vanaf nu ook gekanaliseerd worden richting de huisartsen, die het elke dag zwaarder te verduren krijgen. Dagelijks worden ze overspoeld met telefoontjes van patiënten, scholen, familieleden, bedrijven, …. Iedereen zoekt duidelijkheid en hoopt dat hun huisarts soelaas biedt. En intussen stijgen de cijfers.
De eerste golf leerde ons dat we ten allen tijde het uitstellen van zorg moeten vermijden. Te veel mensen werden aan hun lot overgelaten. En toch lijken ook nu weer zulke taferelen onafwendbaar. Dit wordt waanzin. De artsen zullen dit binnenkort niet langer kunnen trekken en het zal opnieuw ten koste gaan van andere hoognodige zorg. Het virus is er. Daar kunnen we niet omheen. De donkere dagen van binnen zitten komen eraan. Dat is ook een feit. Zolang het langverwachte Covid-vaccin ons nog niet kan redden, zullen we erg voorzichtig moeten zijn. Maar is iedereen in staat daartoe te handelen op eigen verantwoordelijkheid? Ik hou mijn hart vast. Het vergt veel politieke moed om harde knopen door te hakken die de vrijheid inperken, maar het zal nog veel meer energie vergen om een scheefgetrokken situatie te herstellen terwijl heel de natie hieronder kreunt.
Hoe dan ook: spreek dat gezond verstand eens wat meer aan dan gewoonlijk de komende weken en maanden. Onze verantwoordelijkheid is gedeeld, maar daarom niet minder groot. Was je handen, maar niet in onschuld. Liever een keer te veel dan te weinig, zodat we niet met zijn allen langs de zijlijn stuurloos moeten toekijken wanneer het te laat is.
Dit opiniestuk zal verschijnen op Artsenkrant.be
